อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย

9 ปีที่ผ่านมา

โดย เจ้าของร้าน

ประวัติความเป็นมาของอำเภอแม่สรวย

อำเภอแม่สรวยจัดตั้งขึ้นเป็นอำเภอมาตั้งแต่ ร.ศ.๑๑๙ (พ.ศ.๒๔๔๔) มีฐานะเป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดพายัพภาคเหนือ และอยู่ในบริเวณเมืองเชียงใหม่ ตำนานกล่าวว่า ชื่อของอำเภอมาจากชื่อของแม่น้ำที่ไหลผ่านหมู่บ้านและตำบลที่ตั้งของอำเภอ เดิมที่เรียกว่า“แม่ซ่วย” ซึ่ง “ซ่วย” เป็นภาษาพื้นเมือง หมายถึง “ล้าง” ต่อมาเรียกชื่อผันมาเป็น “แม่สรวย” (อ่านว่า แม่-สวย)

เดิมที่ว่าการอำเภอแม่สรวยอยู่ทางด้านทิศตะวันออกของดอยจอมแจ้ง ซึ่งเป็นที่ตั้งของวัดพระธาตุจอมแจ้งในเขตตำบลแม่สรวย และในปัจจุบันเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ หนึ่งในพระธาตุเก้าจอมของจังหวัดเชียงรายซึ่งมีแม่น้ำแม่สรวยไหลผ่านหน้าที่ว่าการอำเภอและได้ย้ายที่ว่าการอำเภอไป อยู่บริเวณหน้าวัดแม่พริก

ต่อมาในปี พ.ศ.๒๔๔๗ ได้มีหลวงดำรงฯ นายแขวงในขณะนั้นเห็นว่าที่ตั้งของที่ว่าการอำเภออยู่ในทำเลที่ไม่เหมาะสม และไม่สะดวกแก่ราษฎรในการติดต่อราชการประกอบกับในฤดูแล้งน้ำในลำห้วยแม่พริกแห้งขอดไม่พอใช้สอยในการเกษตร และการบริโภคจึงได้ย้ายที่ว่าการอำเภอจากตำบลแม่พริก มาอยู่ที่บ้านแม่สรวย ตำบลแม่สรวย ซึ่งเป็นสถานที่ตั้งที่ว่าการอำเภอแม่สรวยในปัจจุบัน

เมื่อวันที่ ๙ มิถุนายน พ.ศ.๒๔๕๔ โดยมีประกาศเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย ได้รวมเมืองเชียงแสน เมืองฝางอำเภอเวียงป่าเป้า เมืองพะเยา อำเภอแม่ใจ อำเภอดอกคำใต้ อำเภอแม่สรวย เมืองเชียงคำ เมืองเทิง เมืองเชียงของ ตั้งเป็นเมืองจัตวา เรียกว่า“เมืองเชียงราย” อยู่ในมณฑลพายัพ และจัดแบ่งการปกครองออกเป็น ๑๖ อำเภอ ๒ กิ่งอำเภอ แม่สรวยจึงมีฐานะเป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดเชียงราย ตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา และปัจจุบันมีทั้งหมด ๑๘ อำเภอ

ที่ตั้ง

อำเภอแม่สรวยตั้งอยู่ถนนเชียงราย-เชียงใหม่ ในบริเวณตำบลแม่สรวย ซึ่งอยู่ห่างจังหวัดเชียงรายไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ประมาณ ๕๐ กิโลเมตร พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขา และป่าไม้ มีที่ราบระหว่างภูเขา อยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเลเฉลี่ยประมาณ ๔๓๗ เมตร

อาณาเขต

ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอแม่ลาว จังหวัดเชียงราย และอำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่

ทิศใต้ ติดต่อกับ อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย

ทิศตะวันออก ติดต่อกับ อำเภอแม่ลาว และอำเภอพาน จังหวัดเชียงราย

ทิศตะวันตก ติดต่อกับ อำเภอไชยปราการ และอำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่

สภาพภูมิประเทศ

อำเภอแม่สรวยมีพื้นที่ทั้งหมด ๘๙๒,๘๘๒ ไร่ แบ่งเป็น

- พื้นที่ราบ ๘๙,๓๓๑ ไร่ คิดเป็นร้อยละ ๙.๕๕ ของพื้นที่ทั้งหมด

- ภูเขา ๗๙๙,๒๑๗ ไร่ คิดเป็นร้อยละ ๘๙.๙๙ ของพื้นที่ทั้งหมด

- พื้นน้ำ ๔,๓๓๔ ไร่ คิดเป็นร้อยละ ๐.๔๖ ของพื้นที่ทั้งหมด

สภาพภูมิอากาศ

อำเภอแม่สรวยได้รับอิทธิพลจากลมทะเลน้อยมาก เนื่องจากภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขาและป่าไม้ จึงทำให้อุณหภูมิและฤดูกาลแตกต่างกันมาก ดังนี้

ฤดูหนาว

ฤดูหนาวของอำเภอแม่สรวย เริ่มตั้งแต่กลางเดือนพฤศจิกายนถึงกุมภาพันธ์ เมื่อลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือพัดเข้าสู่ประเทศไทย หรือมีบริเวณความกดอากาศสูง หรือมีอากาศเย็นจากประเทศจีน แผ่ลงมาปกคลุมประเทศไทยรวมระยะเวลานานประมาณ ๔ เดือน เป็นระยะเวลาเปลี่ยนฤดูกาลจากฤดูฝนเข้าสู่ฤดูหนาว อากาศสูงกำลังแรงจากประเทศจีนจะแผ่มาปกคลุมประเทศไทยเป็นระยะๆ ทำให้บริเวณอำเภอแม่สรวยมีอากาศหนาวจัดโดยเฉพาะบริเวณเทือกเขา ในเดือนกุมภาพันธ์ ลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือที่พัดปกคลุมประเทศไทยมีกำลังอ่อนลงเป็นลำดับทำให้บริเวณอำเภอแม่สรวยมีอุณหภูมิสูงขึ้น และมีอากาศร้อนในตอนบ่าย ซึ่งเป็นการสิ้นสุดฤดูหนาวในช่วงประมาณเดือนกุมภาพันธ์ และเริ่มเข้าสู่ฤดูร้อนต่อไปแต่ยังมีอากาศหนาวเย็นในตอนเช้าต่อไปในระยะหนึ่ง

ฤดูร้อน

ฤดูร้อนของอำเภอแม่สรวยเริ่มระหว่างเดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคมอุณหภูมิสูง สุดในตอนบ่ายจะเริ่มขึ้นเกิน ๓๕.๐ องศาเซลเซียส แต่ในช่วงเช้าจะยังคงมีอากาศหนาวเย็นจนถึงประมาณเดือนมีนาคมลมที่พัดจาก ประเทศไทยเปลี่ยนจากลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือเป็นลมฝ่ายตะวันออก และลมฝ่ายใต้มากขึ้นโดยมีลมจากทะเลจีนใต้และอ่าวไทยพัดเข้าสู่ประเทศไทยใน ทางทิศใต้ และตะวันออก ประกอบกับจะมีหย่อมความกดอากาศต่ำ เนื่องจากความร้อนปกคลุมประเทศไทยตอนบนในช่วงฤดูร้อน ทำให้มีอากาศร้อนอบอ้าว และแห้งแล้งทั่วไป อาจเกิดพายุฤดูร้อนขึ้นได้ในบางวัน โดยเฉพาะในช่วงเดือนมีนาคมจนถึงเดือนเมษายน

ฤดูฝน

ฤดูฝนของอำเภอแม่สรวยเริ่มระหว่างเดือนมิถุนายนถึงเดือนตุลาคม ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้พัดเข้าสู่ประเทศไทยและร่องความกดอากาศต่ำเลื่อนขึ้นมาพาดผ่านบริเวณประเทศไทย และจะไปสิ้นประมาณกลางเดือนตุลาคม เป็นระยะเวลานานประมาณ ๕ เดือน จะมีฝนตกชุกในเดือนสิงหาคมและกันยายน ตั้งแต่กลางเดือนตุลาคมเป็นต้นไป ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้จะอ่อนกำลัง และจะเปลี่ยนเป็นลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือฝนบริเวณประเทศไทยตอนบนจะลดน้อยลงเป็นลำดับ

การปกครอง

อำเภอแม่สรวย แบ่งการปกครองเป็น ๗ ตำบล ๑๒๕ หมู่บ้าน มีเทศบาลตำบล ๓ แห่ง คือ

๑. เทศบาลตำบลแม่สรวย จำนวน ๒ หมู่บ้าน

๒. เทศบาลตำบลเจดีย์หลวง จำนวน ๗ หมู่บ้าน

๓. เทศบาลตำบลเวียงสรวย จำนวน ๑๓ หมู่บ้าน

อำเภอแม่สรวยมีองค์การบริหารส่วนตำบล ๖ แห่ง คือ

๑. องค์การบริหารส่วนตำบลแม่พริก จำนวน ๑๓ หมู่บ้าน

๒. องค์การบริหารส่วนตำบลศรีถ้อย จำนวน ๑๒ หมู่บ้าน

๓. องค์การบริหารส่วนตำบลท่าก๊อ จำนวน ๒๗ หมู่บ้าน

๔. องค์การบริหารส่วนตำบลวาวี จำนวน ๒๕ หมู่บ้าน

๕. องค์การบริหารส่วนตำบลเจดีย์หลวง จำนวน ๔ หมู่บ้าน

๖. องค์การบริหารส่วนตำบลป่าแดด จำนวน ๒๒ หมู่บ้าน

ประชากร

ประชากร ณ วันที่ ๓๑ ธันวาคม ๒๕๔๖ รวมทั้งสิ้น ๗๘,๘๙๐ คน เป็นชาย ๔๐,๓๒๒ คน หญิง ๓๘,๕๖๘ คน